Het ministerie van OCW heeft vandaag de eerste 45 miljoen euro van in totaal 90 miljoen euro toegekend aan hbo-opleidingen in regio’s die te maken hebben met dalende studentenaantallen door een krimpende bevolking. Hogescholen gaan dat geld gebruiken om te voorkomen dat ze om die reden met bepaalde opleidingen moeten stoppen.
Voorzitter Maurice Limmen van de Vereniging Hogescholen: “Op deze manier voorkomen we dat in de komende jaren opleidingen, bijvoorbeeld in zorg en techniek, wegens teruglopende studentenaantallen verdwijnen. Hogescholen leveren een grote bijdrage aan de leefbaarheid en economische levensvatbaarheid van regio’s. Wij gaan graag met het ministerie in gesprek over de manier waarop dat kan doorwerken in de bekostiging van hogescholen”.
In gevaar
Hogescholen krijgen in de periode van 2010 tot 2043 te maken met demografische krimp. Bij sommige opleidingen is het aantal studenten nu al gehalveerd. Dat kan de maatschappelijke functie van hogescholen in bepaalde regio’s in gevaar brengen. Het wordt voor die hogescholen moeilijker om een breed opleidingsaanbod in stand te houden, bij te dragen aan regionale kennisnetwerken, laboratoria te vernieuwen en praktijkgericht onderzoek te blijven uitvoeren.
Eerste tranche
De 45 miljoen euro die nu beschikbaar komt, wordt toegekend op basis van het plan ‘Vitale opleidingen voor vitale regio’s’ van de Vereniging Hogescholen, opgesteld door een stuurgroep o.l.v. Michaël van Straalen. Het gaat om twee soorten bijdragen: ten eerste ‘instandhoudingsbijdragen’ die moeten voorkomen dat opleidingen onomkeerbare beslissingen moeten nemen vanwege een exploitatietekort door een daling van de instroom. Ten tweede ‘transitiebijdragen’, gericht op maatregelen om de toekomstbestendigheid van opleidingen te verbeteren en nog te verwachten krimp op te kunnen vangen.
Tweede tranche
Voor het resterende bedrag van nog eens 45 miljoen euro zal de Vereniging Hogescholen een aanvullend voorstel maken. Die tweede tranche moet nog nadrukkelijker ruimte geven voor transitie: het werken aan de toekomstbestendigheid van opleidingen en het opvangen van toekomstige krimp.
Buiten de boot
Met de bijdrage van de minister worden echter niet alle problemen opgelost. Met name opleidingen die nu al heel klein zijn – bijvoorbeeld lerarenopleidingen, techniekopleidingen en landbouwopleidingen – zijn heel kwetsbaar. Toch vervullen die niet zelden een onmisbare functie in hun regio. Ook monosectorale pabo’s waar het studentenaantal van de opleiding en de instelling samenvallen, zijn kwetsbaar voor verlies van marktaandeel. “Het is belangrijk dat de overheid hiervoor in de komende jaren ook aandacht heeft. We gaan daarover graag met de minister in gesprek”, aldus Maurice Limmen.