Wat is praktijkgericht onderzoek?
Het hoger beroepsonderwijs heeft sinds begin deze eeuw met de introductie van lectoraten een eigen, unieke vorm van onderzoek ontwikkeld: praktijkgericht onderzoek. Praktijkgericht onderzoek heeft als doel om relevante kennis of kennisproducten op te leveren voor de beroepspraktijk, zoals prototypes, proefopstellingen, toolkits en applicaties. Praktijkgericht onderzoek start met een vraag vanuit de praktijk. Het gaat om problemen waar professionals in hun dagelijkse praktijk tegenaan lopen en kansen die zich voordoen. Het is onderzoek dat direct oplossingen biedt voor grote maatschappelijke opgaven, bijvoorbeeld op het gebied van energie en klimaat, technologische verandering en digitalisering, zorg en onderwijs, en kansengelijkheid.
Wat is kenmerkend voor praktijkgericht onderzoek?
De co-creatie tussen onderwijs, onderzoek en de beroepspraktijk is kenmerkend voor praktijkgericht onderzoek; onderzoek voor én met praktijkprofessionals, uitgevoerd met studenten en docenten. Deze samenwerking betreft zowel de vraagstelling, de uitvoering als de directe toepassing (doorwerking) van resultaten in de beroepspraktijk en het hoger beroepsonderwijs: het onderzoek helpt ondernemers te innoveren én zorgt ervoor dat nieuwe inzichten direct in het hbo-onderwijs terechtkomen zodat het onderwijs goed blijft aansluiten op de arbeidsmarkt. Praktijkgericht onderzoek vindt vrijwel altijd plaats in regionale netwerken, en is multidisciplinair en kort-cyclisch van aard binnen langer lopende onderzoekslijnen zodat het blijft aansluiten bij de behoeften van de praktijk. Praktijkgericht onderzoek is daarmee een belangrijke schakel tussen fundamenteel onderzoek en onze samenleving.
Resultaten met impact
Het praktijkgericht onderzoek heeft zich in de afgelopen kwart eeuw sterk ontwikkeld, en heeft met haar lectoraten en regionale netwerken zoals Centres of Expertise en fieldlabs inmiddels grote impact. Hogescholen vervullen daarmee een spilfunctie in regionale kennis- en innovatie ecosystemen en fungeren als kennisversnellers van Nederland. Het onderzoek is bovendien een motor voor het actualiseren van opleidingen en het continu verbeteren van de aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt. Het praktijkgericht onderzoek van hogescholen is daarmee uitgegroeid tot een waardevol onderdeel van het Nederlandse kennis- en innovatie-ecosysteem. Voor meer informatie zie de Monitor Praktijkgericht Onderzoek 2022.
Voorbeelden
Praktijkgericht onderzoek is vanwege de verbondenheid met de beroepspraktijk erg divers. De jaarlijkse Monitor Praktijkgericht Onderzoek bevat voorbeelden van hoe het praktijkgericht onderzoek van hogescholen bijdraagt aan het onderwijs, de arbeidsmarkt, en impact maakt op de regio waarin hogescholen gevestigd zijn. Ook het PIT-magazine van Regieorgaan SIA - over de impact van praktijkgericht onderzoek van hogescholen op de samenleving - is een nuttige bron van informatie. Voor toonaangevende voorbeelden van praktijkgericht onderzoek zie het overzicht van de Deltapremie winnaars. De LinkedIn pagina van de Vereniging Hogescholen bevat meer actuele voorbeelden van praktijkgericht onderzoek. Het platform voor praktijkgericht onderzoek van hogescholen, Publinova, presenteert meer informatie over onderzoekers, onderzoeksprojecten en resultaten.
Agenda voor de toekomst
Weliswaar heeft het praktijkgericht onderzoek een plek gekregen in het onderzoekslandschap van Nederland, het potentieel van hbo-onderzoek wordt nog niet volledig erkend en benut. In de Strategische onderzoeksagenda hbo 2022-2025: praktijkgericht onderzoek als kennisversneller wordt aangegeven hoe het praktijkgerichte onderzoek wordt versterkt, wat het hbo daarvoor nodig heeft en wat het zelf gaat doen. De agenda richt zich op het verder uitbouwen en verduurzamen van het praktijkgericht onderzoek aan hogescholen, met een focus op vier ambities: (1) verbinding en samenwerking; (2) zichtbaarheid en toegevoegde waarde; (3) kwaliteitscultuur en (4) onderzoekscultuur en -structuur. Echter, meer structurele financiering is nodig om deze maatschappelijk-gedreven ambities waar te maken. We trekken samen op met onze partners in de kenniscoalitie om de politiek op te roepen om meer te investeren in onderzoek en innovatie. Lees het manifest en position paper ‘Gelijke kansen voor hogeschoolstudenten’ voor een verdere toelichting van de propositie van het hbo.
Subthema's: Hogescholen en regionale kennisontwikkeling - Valorisatie van praktijkgericht onderzoek - Topsectoren en missiegedreven innovatiebeleid - Lectoren en onderzoekscultuur - Deltapremie - Professional doctorate - Kwaliteitszorg praktijkgericht onderzoek - Open Science in het hbo
