Hoger onderwijs is goed voor het hele land, stellen Alex Tess Rutten (studentenbond LSVb), Kees Gillesse (studentenbond ISO), Maurice Limmen (Vereniging Hogescholen) en Pieter Duisenberg (VSNU). Samen schreven zij hier vandaag een opiniestuk in Trouw over.
Want vandaag en morgen bespreekt de Tweede Kamer de begroting HO voor het jaar 2020. Het kabinet mist met de begrotingsplannen voor 2020 de kans om de investering in de professionals voor morgen een eerste prioriteit te maken. Zo wordt er te weinig rekening gehouden met toekomstige krimp van de studentenaantallen in een aantal regio’s, wordt er te weinig geïnvesteerd in praktijkgericht onderzoek en wordt er wederom op termijn hard bezuinigd.
Krimp hbo
De OCW-begroting 2020 laat zien dat het hbo volgens de huidige studentenramingen van het ministerie de komende jaren met gemiddeld vijf duizend studenten per jaar krimpt. Volgens deze raming daalt het totaal aantal studenten van 455 duizend in studiejaar 2018-2019 naar 425 duizend studenten in studiejaar 2024-2025. Als deze prognose werkelijkheid wordt vormt dat op zichzelf al een enorm vraagstuk voor de hogescholen. Deze krimp van gemiddeld 1% per jaar zal zich immers niet gelijkmatig voordoen, maar verschillen tussen opleidingen en tussen hogescholen. Naar het zich laat aanzien plaatst dit vooral hogescholen in regio's met een demografische krimp van het aantal jongeren voor grote problemen, omdat de reguliere bekostiging immers voor een groot deel afhankelijk is van het aantal studenten. Weliswaar is met ingang van het jaar 2020 de gemiddelde vaste voet verhoogd naar aanleiding van het advies van de commissie-Van Rijn, omgekeerd betekent dit dat krimp bij de ene hogeschool dan impliciet betaald wordt uit een lagere bekostiging per student voor de overige hogescholen.
Toegankelijkheid hoger onderwijs onder druk
Maar naast deze zorg willen we u vooral ook waarschuwen voor de verderstrekkende gevolgen van deze geraamde daling van het aantal hbo-studenten. De huidige krapte op de arbeidsmarkt in een groot aantal sectoren laat zien dat er juist méér hoger opgeleiden nodig zijn. De arbeidsmarktprognoses tonen bovendien dat die krapte eerder toe dan af zal nemen. Dit is niet uitsluitend een randstedelijk vraagstuk. In alle regio's laten hogescholen zien dat zij een cruciale rol vervullen voor een aantrekkelijk vestigingsklimaat van bedrijven en essentieel voor de taakuitoefening van maatschappelijke organisaties, zoals scholen, zorginstellingen en andere publieke voorzieningen. Wij roepen u op de hogescholen in staat te stellen die maatschappelijke taak overal in Nederland succesvol te kunnen blijven vervullen.