De Vereniging Hogescholen (VH) is blij met het positieve oordeel dat het Rathenau Instituut geeft over het praktijkgericht onderzoek aan hogescholen. “Dat hogescholen volgens het Rathenau Instituut daarmee een steeds grotere rol spelen bij de aanpak van maatschappelijke vraagstukken is een mooi compliment,” zegt VH-voorzitter Maurice Limmen.
Het praktijkgericht onderzoek aan hogescholen draagt zo sterk bij aan de Nederlandse economie, blijkt uit de Monitor Praktijkgericht Onderzoek 2023 die het Rathenau Instituut vandaag heeft uitgebracht. Denk hierbij aan voorbeelden op het gebied van slimme mobiliteit, robotica in de zorg en betrouwbare stroomvoorziening.
“Hogescholen zetten de kennis en innovaties die voortkomen uit het praktijkgericht onderzoek bewust in bij het eigen onderwijs, zo blijkt ook uit de monitor. Dat zorgt ervoor dat wat hbo-afgestudeerden weten en kunnen nóg beter aansluit op wat de arbeidsmarkt vraagt,” aldus Limmen.
Zorgen over toekomst
Ondanks de gestage groei van de middelen voor het praktijkgericht onderzoek zijn er bij hogescholen zorgen over de toekomst. Door een combinatie van factoren (demografische krimp, overheidsbezuinigingen) hebben hogescholen namelijk steeds minder te besteden, waardoor onderwijs en praktijkgericht onderzoek onder druk komen te staan. Limmen: "Juist nu het zo goed gaat met praktijkgericht onderzoek willen hogescholen hiermee doorgaan, maar dat kunnen ze alleen als de middelen voor het doen van onderzoek op peil blijven. Alleen zo kunnen hogescholen hun cruciale rol in de regio vervullen en maatschappelijke impact maken.”
Draghi: investeer juist nu in onderzoek en innovatie
Zo waarschuwde Mario Draghi, voormalig voorzitter van de Europese Centrale Bank, in september vorig jaar in een rapport voor de Europese Commissie dat de lidstaten en de EU stevig zullen moeten investeren in kennis en innovatie om ook in de toekomst concurrerend te blijven. Nederland heeft in de EU afgesproken om 3% van het bbp te besteden aan onderzoek en ontwikkeling (R&D). In het najaar komt het kabinet hiervoor met een actieplan. Daarin zou volgens de hogescholen de ambitie moeten worden opgenomen dat juist structureel méér geïnvesteerd wordt in praktijkgericht onderzoek.
Hogescholen helpen te innoveren
Organisaties en bedrijven hebben lang niet alles zelf in huis om te kunnen innoveren. Hogescholen helpen hen daarbij door middel van het praktijkgericht onderzoek. Dat doen zij in meer dan veertig plaatsen in Nederland met duizenden partners in de verschillende regio’s. Lectoraten en Centres of Expertise van hogescholen spelen daarbij een belangrijke rol. Dat is relatief goedkoop, want van het geld dat de overheid uitgeeft aan onderzoek gaat maar één twintigste naar hogescholen. Als het kabinet daarop bezuinigt, wordt de innovatie van het bedrijfsleven en andere maatschappelijke organisaties in de regio uitgehold. Dat kan grote gevolgen hebben.
Onderzoek door het Rathenau Instituut
De monitor geeft een beeld van de voortgang van het praktijkgericht onderzoek, in lijn met de afspraken in het Bestuursakkoord 2022. Het onafhankelijke Rathenau Instituut heeft de Monitor praktijkgericht onderzoek 2023 opgesteld op verzoek van de Vereniging Hogescholen. Het is de tweede monitor die uitkomt. Eerder publiceerde het instituut de gegevens tot en met 2022. Onderzoekers analyseerden de jaarverslagen van hogescholen en vulden de gegevens aan met data uit andere bronnen, zoals enquêtes en gesprekken. De monitor houdt geen rekening met bezuinigingen die in 2024 of erna zijn aangekondigd.