Hogescholen starten in 2023 met een pilot voor een eigen doctoraatstraject: de Professional Doctorate. Daarmee introduceert het hbo een nieuw leertraject waarmee het de grenzen in de beroepspraktijk wil verleggen. Kandidaten worden opgeleid tot hooggekwalificeerde professionals die leren te interveniëren in complexe praktijken zoals de energietransitie of de gezondheidszorg.
Wat levert het PD-traject op voor de maatschappij?
Er is een sterke behoefte aan hoogopgeleide professionals die in staat zijn complexe beroepsgerichte kennis- en ontwerpvragen op te pakken en zo bij te dragen aan innovatie. Die behoefte wordt steeds belangrijker, aangezien er steeds vaker een beroep gedaan wordt op de hele kennisketen bij het uitvoeren van onderzoek.
Wat levert het PD-traject op voor het werkveld of werkgevers?
Het PD-programma voorziet in de behoefte aan beroepsgerichte professionals die veel kennis en kunde met zich meebrengen, met name op het vlak van praktijkgerichte en wetenschappelijke onderbouwde innovatie. In de complexe vraagstukken in de beroepspraktijk kunnen deze professionals met hun praktijkgerichte know how kennis- en ontwerpvragen oppakken en zo bijdragen aan duurzame innovatie. Tenslotte heeft de werkgever door betrokkenheid bij een PD-programma een directe link met een hogeschool en begeleidend lector.
Waarom is een PD noodzakelijk?
De deelnemende hogescholen vinden het van groot belang om het onderwijs en praktijkgericht onderzoek in het hbo verder te ontwikkelen en te versterken, om ook in de toekomst van waarde te kunnen blijven voor de innovatie van de beroepspraktijk en voor de maatschappelijke uitdagingen waar we als samenleving voor staan.
Een professional doctorate, ook wel een ‘derde cyclus-traject’ genoemd (zie hieronder) in het hbo is onder meer van betekenis voor:
- de kennisontwikkeling in samenwerking met de beroepspraktijk en voor de maatschappij;
- de positionering van het hbo in de internationale kennisinfrastructuur;
- een doorlopende leerlijn van beroepskolom c.q. beroepscontext;
- docentprofessionalisering en het leven lang ontwikkelen vraagstuk.
Wat is de professional doctorate?
De professional doctorate (hierna te noemen PD) is een doctoraatsprogramma dat wordt aangeboden door de hogescholen van Nederland. Het is een leertraject gericht op de (beroeps)praktijk dat opleidt tot hooggekwalificeerde, onderzoekende professionals die ‘leren interveniëren in complexe praktijken’ op niveau 8 van het European Qualification Framework. Het is hiermee gelijkwaardig aan, maar verschillend van de PhD die bij universiteiten wordt aangeboden. PD-kandidaten leren handelingskennis, processen en producten te ontwikkelen voor het tot stand brengen en valideren van interventies bij complexe praktijkvraagstukken.
Wat wordt bedoeld met de pilot Professional Doctorate?
Vanuit zeven domeinen wordt door clusters van hogescholen en de Vereniging Hogescholen is voorgesteld een pilot ingericht voor een meerjarig experiment met de professional doctorate. In maart 2021 is hiervoor het plan van aanpak University of Applied Sciences Professional Doctorate (UAS PD) aangeboden aan de minister van OCW. De pilot start in februari 2023 en moet in 2029 zijn afgerond.
Welke hogeschool is betrokken bij welk domein?
In dit overzicht is weergegeven welke hogescholen bij de zeven domeinen zijn betrokken. De zeven domeinen zijn: Kunst & Creatief, Gezondheid & Welzijn, Maritiem, Onderwijs: Leren & Professionaliseren, Techniek & Digitalisering, Leisure, Tourism & Hospitality en Energie & Duurzaamheid.
Waarom start er eerst een pilot?
Het is belangrijk om in pilotvorm te starten om te laten zien dat er in het bestaande doctoraatslandschap ruimte is voor een professioneel doctoraat, om te verifiëren dat de ingeschatte behoefte aan de PD er daadwerkelijk is, om ervaring op te doen met de ontwikkelde procedures en programma’s én om als hogescholen ervaring op te doen met de PD. De pilot levert bovendien waardevolle input op die gebruikt kan worden om de PD ook wettelijk te verankeren in de Wet op het Hoger onderwijs en Wetenschappelijk Onderzoek (WHW) en daarmee het tot een beschermde titel te maken.
Hoe lang duurt de pilot?
De uitvoeringsfase van de pilot kent een looptijd van zeven jaar. Tijdens de eerste vier jaar zullen PD-kandidaten starten aan een PD-traject. Aangezien alle kandidaten de gelegenheid krijgen hun traject af te ronden, loopt de pilot nog drie jaar door nadat de laatste kandidaten gestart zijn.
Wat is de wettelijke status van de Professional Doctorate?
Op dit moment heeft de Professional Doctorate geen wettelijk beschermde status en levert dus geen graad en/of officiële titel op, zoals dit wel het geval is voor de Associate degree, Bachelor, Master en PhD. Wettelijk beschermd betekent dat de graad en/of titel alleen mag worden afgegeven door in de wet aangewezen instellingen voor een traject dat voldoet aan de wettelijk gestelde (kwaliteits-)eisen. De kandidaat ontvangt dan na afronding een (geregistreerd) getuigschrift en mag de graad of titel in de eigen naamsvermelding gebruiken.
Om de Professional Doctorate ook een wettelijk beschermde status te geven, is een wetswijzigingstraject nodig. Zodat de graad en/of titel Professional Doctorate verankerd wordt in de Wet op het Hoger onderwijs en Wetenschappelijk Onderzoek (WHW).
Krijgt de kandidaat alsnog de graad en/of titel na wettelijke verankering?
Het succesvol afronden van een Professional Doctorate-traject levert de kandidaat op dit moment dus geen getuigschrift, graaden/of titel op. Wel ontvangt de kandidaat een certificaat. Het is de ambitie om het benodigde wetswijzigingstraject gedurende de looptijd van de pilot succesvol af te ronden. En wij streven ernaar om hier ook een overgangsregeling in opgenomen te krijgen die de kandidaten die voor de invoering van de wetswijziging hun Professional Doctorate-traject hebben afgerond, ook de mogelijkheid biedt alsnog voor de dan wettelijk beschermde PD-titel in aanmerking te komen. Er kunnen op dit moment echter geen garanties worden gegeven over het ontvangen van een wettelijke beschermde titel.
Hoe is de bekostiging van de pilot geregeld en is er een eigen bijdrage vereist?
Voor de pilotperiode heeft het ministerie van OCW middelen toegekend om de kosten van de pilot te kunnen dekken. Ten eerste zijn er middelen naar SIA gegaan waarvoor SIA een beurzenprogramma voor PD-kandidaten verzorgt (50% van de normatieve loonkosten + een vergoeding voor reis & studiekosten). Daarnaast ontvangen hogescholen extra middelen in de rijksbijdrage voor praktijkgericht onderzoek, waarbij een van de bestedingsdoelen de PD-pilot is.
Voor wie is een PD-traject interessant?
Net als bij andere opleidingen kunnen kandidaten hun eigen motivatie hebben om een PD-traject te starten. Potentiële PD-kandidaten hebben over het algemeen de behoefte om zich verder te ontwikkelen in of aan de hand van de beroepspraktijk waar zij nu werkzaam zijn. Daarnaast willen kandidaten ook een significante bijdrage leveren aan de beroepspraktijk waar zij actief in zijn. Deze bijdrage kan zijn in de vorm van nieuw te ontwikkelen handelingen, processen, methodes, aanpakken, handelingskennis, producten of prototypes. De focus van de PD ligt meer op de ontwikkeling tot onderzoekende professional dan op de ontwikkeling tot professionele onderzoeker.
Wat zijn de toelatingseisen?
De toelatingseisen voor elke kandidaat zijn een relevante master plus relevante ervaring in de betreffende complexe beroepspraktijk:
Voor het ontwikkelen van praktijkgerichte interventies is een gedegen begrip van de praktijk nodig. Daarom moeten deelnemers aan het PD-programma, naast een erkend masterdiploma, over aantoonbare praktijkervaring en praktijkinzichten beschikken. De kwaliteit van de praktijkervaring is belangrijker dan de duur. De praktijkervaring kan op verschillende wijzen verworven zijn, ook tijdens een (deeltijd)studie.
Kan in elk vak een PD-traject gestart worden? De pilot start in zeven domeinen: Kunst & Creatief, Gezondheid & Welzijn, Maritiem, Onderwijs: Leren & Professionaliseren, Techniek & Digitalisering, Leisure, Tourism & Hospitality en Energie & Duurzaamheid. Zie ook: contactgegevens voor vragen en meer informatie over de PD binnen één van de zeven domeinen.
Hoe komt een kandidaat in aanmerking voor een PD-traject?
Elke betrokken hogeschool heeft per domein waarin het vertegenwoordigd is, één of meerdere PD-plekken toebedeeld gekregen. De hogeschool selecteert kandidaten voor deze plekken en draagt deze voor aan de Graduate Commissie ter beoordeling.
Wat kan de kandidaat tijdens een PD traject verwachten?
Binnen elk PD-programma worden een opdracht of vraagstelling en concrete taken als input geformuleerd met flankerende leeractiviteiten voor ondersteunende kennis. De kandidaat dient kort-cyclisch te werken aan het vraagstuk zodat meerwaarde voor de praktijk al ontstaat tijdens het traject en niet pas aan het einde. Het cursorisch onderwijs bestaat uit onderwijsmodules die ondersteunend zijn aan de doelstellingen van het PD-traject en die aansluiten bij de voorkennis van de kandidaat.
Ook gaat het in het traject om de fysieke setting (bijvoorbeeld de eigen werksituatie) waarin het leren plaatsvindt en de artefacten, tools en andere bronnen die daar ondersteunend zijn.